سوره فیلسوره فیل، صد و پنجمین سوره قرآن کریم می‌باشد و از آن در باب صلات نام برده‌اند. ۱ - فضیلت سوره فیل در روایاتدر حدیثی از امام باقر علیه السّلام در فضیلت سوره فیل آمده است:هرکس در نمازهای واجب سوره فیل را قرائت کند، روز قیامت هر کوه و دشت و آبادی‌ای گواهی می‌دهد که وی از نمازگزاران بوده است و خداوند ندا می‌دهد:راست گفتید، گواهی شما را پذیرفتم. (آنگاه فرمان می‌دهد:) او را به بهشت ببرید، بدون آن‌که از او حساب بکشید، به راستی که او و عملش را دوست می‌دارم. [۱]
بحار الانوار، ج۹۲، ص۳۳۷.
۲ - قرائت سوره مذکور در نمازقرائت سوره فیل به تنهایی در نماز کفایت نمی‌کند و باید همراه آن سوره قریش نیز خوانده شود. دیدگاه مشهور اتحاد این دو سوره است. البته باید به ترتیبی که در قرآن آمده است خوانده شود. بنابر قول به اتحاد این دو سوره، وجوب خواندن بسمله میان آن‌ها اختلافی است. ۳ - محتوای سوره مذکوردر این سوره به داستان اصحاب فیل (لشکرفیل سواران ابرهه) اشاره شده، که از دیار خود به قصد تخریب کعبه معظمه حرکت کردند، و خدای تعالی با فرستادن مرغ ابابیل و آن مرغان با باریدن کلوخ‌های سنگی بر سر آنان هلاکشان کردند، و به صورت گوشت جویده شان کردند. و این قصه از آیات و معجزات بزرگ الهی است، که کسی نمی‌تواند انکارش کند، تاریخ نویسان آن را مسلم دانسته، و شعرای دوران جاهلیت در اشعار خود از آن یاد کرده‌اند. به همین مناسبت سوره «فیل» نام گرفته است. خود این واقعه که پیش از اسلام رخ داده بود مبدا تاریخ، و آن سال به «عام الفیل» مشهور شد. بنا بر نقل مورخان، در همان سال هم پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم متولد و چهل سال پس از آن ماجرا به رسالت مبعوث شد. این تاریخچه و یادآوری آن در قرآن، هشداری است به کسانی که از در جنگ و ستیز با خدا و آیین او وارد می‌شوند. ۴ - ویژگی‌های سوره فیل۱. پنج آیه ، ۲۳ کلمه و ۹۳، ۹۶ یا ۹۷ حرف دارد. ۲. در ترتیب نزول، نوزدهمین و در قرآن یکصد و پنجمین سوره است. ۳. پس از سوره کافرون و پیش از سوره فلق در مکه و پیش از هجرت نازل شد. ۴. از نظر کمیت، از سوره‌های مفصل و از نوع قصار آن قلمداد می‌شود. ۵. از سوره‌های جمعی النزول است. ۶. در این سوره نسخی رخ نداده است. [۸]
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۵۴۴.
[۱۰]
جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۱، ص۳۱۵.
[۱۲]
رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۵۹۱.
[۱۳]
هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، ص۵۹۸.
۵ - پانویس
۶ - منابعنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«سوره فیل». فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۷۳۴، برگرفته از مقاله سوره فیل. رده‌های این صفحه : سوره‌های قرآن
|